Том. 15 Бр. 1 (2023): Архиви на јавно здравје
Клинички истражувања

Aсоцијација на плазма Д-димерите со стадиумите на црнодробна цироза и нејзините компликации

Анче Волкановска
Универзитетска клиника за гастроентерохепатологија; Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје, Медицински факултет, Република Северна Македонија
Виолета Дејанова
Институт за трансфузиона медицина; Медицински факултет, Универзитет “Св.Кирил и Методиј” во Скопје, Република Северна Македонија
Владимир Андреевски
Универзитетска клиника за гастроентерохепатологија; Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје, Медицински факултет, Република Северна Македонија
Мери Трајковска
Универзитетска клиника за гастроентерохепатологија; Универзитет Св. Кирил и Методиј во Скопје, Медицински факултет, Република Северна Македонија
Даница Лабудовиќ
Институт за медицинска биохемија, Медицински факултет, Универзитет “Св.Кирил и Методиј” во Скопје, Република Северна Македонија

Објавено 2023-06-30

Клучни зборови

  • цироза на црн дроб,
  • Д-димери,
  • хиперфибринолиза,
  • Child-Pugh-Turcotte,
  • Model for End-Stage Liver Disease

Како да се цитира

1.
Волкановска А, Дејанова В, Андреевски В, Трајковска М, Лабудовиќ Д. Aсоцијација на плазма Д-димерите со стадиумите на црнодробна цироза и нејзините компликации. Arch Pub Health [Internet]. 2023 Jun. 30 [cited 2024 Jul. 16];15(1):52-6. Available from: https://id-press.eu/aph/article/view/6089

Апстракт

Цел на студијата: Да се испита нивото на Д-димери во плазма во корелација со клиничките скорови: Child-Pugh-Turcotte (CTP) и Model for End-Stage Liver Disease (MELD) кај пациенти со црнодробна цироза со различна тежина, како и нивна корелација со клинички, биохемиски параметри и компликации поврзани со црнодробна цироза. Материјали и методи:  Вкупно 50 пациенти со цироза на црн дроб беа поделени во три групи според тежината на цироза на црниот дроб врз основа на CTP Score (CTP-A, CTP-Б, CTP-C). Концентрацијата на Д-димерите беше одредена во плазма со натриум цитрат користејќи го Siemens, BCSXP крвниот коагулометар. Kruskal-Wallis тестот беше користен за да се споредат нивоата на Д-димери помеѓу CTP групите. Mann-Whitney U тестот беше направен за да се одреди разликата во нивоата на Д-димерите помеѓу групите со различен MELD скор, и за да се оцени разликата во нивоата на Д-димерите кај пациенти со присуство или отсуство на асцит и разликата во нивоата на Д-димерите кај пациенти со или без спонтан бактериски перитонитис (SBP). Pearson-овиот коефициент на корелација беше користен за да се оцени корелацијата помеѓу нивоата на Д-димери со MELD скорот и корелацијата помеѓу нивоата на Д-димери и концентрацијата на биохемиски, клинички параметри и компликации поврзани со црнодробна цироза. Резултати: Концентрацијата на Д-димерите се зголеми со тежината на болеста проценета со CTP и MELDскорот со статистички значајна разлика помеѓу групите (p=,0000 и p=,0001, соодветно). Групата CTP-C покажа највисока концентрација на Д-димери, по што следуваа групите Б и А. Пациентите со SBP имаа значително повисока концентрација на Д-димери во споредба со пациентите без SBP (p= ,0006). Беше утврдена значителна позитивна корелација помеѓу Д-димерите и CTP и MELD скорот (коефициент на корелација r= 0,74 и r= 0,44, соодветно; p< ,001). Дополнително, резултатите покажаа дека постои поврзаност меѓу плазма концентрацијата на Д-димерите со клиничките и биохемиски параметри кои карактеризираат прогресивна дисфункција на црниотдроб. Од сите испитувани биохемиски параметри, највисока статистички значителна корелација беше утврдена меѓу нивоата на Д-димерите и концентрацијата на серумските албумини (r = - 0,65, p< 0,001). Заклучок: Плазматската концентрација на Д-димерите е тесно поврзана со степенот на дисфункција на црниотдроб и компликациите поврзани со цироза на црн дроб. Затоа, нивоата на Д-димерите може да се користат како прогностички маркер за стратификација и дополнителен дијагностички маркер во компликациите поврзани со цироза на црн дроб.

Downloads

Download data is not yet available.

Референци

  1. Rodger MA, Le Gal G, Wells P, et al. Clinical decision rules and D-Dimer in venous thromboembolism: current controversies and future research priorities. Thromb Res 2014;134(4):763-768.https://doi.org/10.1016/j.thromres.2014.07.031 DOI: https://doi.org/10.1016/j.thromres.2014.07.031
  2. Geersing GJ, Janssen KJ, Oudega R, et al. Excluding venous thromboembolism using point of care D-dimer tests in outpatients: a diagnostic meta-analysis. BMJ. 2009;339:b2990. https://doi.org/10.1136/bmj.b2990 DOI: https://doi.org/10.1136/bmj.b2990
  3. Palareti G, Cosmi B, Legnani C, et al. D-dimer to guide the duration of anticoagulation in patients with venous thromboembolism: a management study. Blood 2014;124(2):196-203.https://doi.org/10.1182/blood-2014-01-548065 DOI: https://doi.org/10.1182/blood-2014-01-548065
  4. Tripodi A. Hemostasis in Acute and Chronic Liver Disease. Semin Liver Dis 2017;37(1):28-32.https://doi.org/10.1055/s-0036-1597770 DOI: https://doi.org/10.1055/s-0036-1597770
  5. Northup PG, Caldwell SH. Coagulation in liver disease: a guide for the clinician. Clin Gastroenterol Hepatol. 2013;11(9):1064-1074.https://doi.org/10.1016/j.cgh.2013.02.026 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cgh.2013.02.026
  6. Cioni G, Cristani A, Mussini C, et al. Incidence and clinical significance of elevated fibrin(ogen) degradation product and/or D-dimer levels in liver cirrhosis patients. Ital J Gastroenterol. 1990;22(2):70-74.
  7. Saray A, Mesihovic R, Gornjakovic S, et al. Association between high D-dimer plasma levels and ascites in patients with liver cirrhosis. Med Arch 2012; 66(6):372-4.https://doi.org/10.5455/medarh.2012.66.372-374 DOI: https://doi.org/10.5455/medarh.2012.66.372-374
  8. El Gohary AM, Elyamany AS, Mikhael NL, Mahmoud MG, Tawfik MMR. Serum and ascitic D-dimer in cirrhotic patients with spontaneous bacterial peritonitis. Clin Exp Hepatol. 2021;7(2):134-140.https://doi.org/10.5114/ceh.2021.105915 DOI: https://doi.org/10.5114/ceh.2021.105915
  9. Dai J, Qi X, Li H, Guo X. Role of D-dimer in the development of portal vein thrombosis in liver cirrhosis: A Meta-analysis. Saudi J Gastroenterol. 2015;21(3):165-174. https://doi.org/10.4103/1319-3767.157567 DOI: https://doi.org/10.4103/1319-3767.157567
  10. Li Y, Qi X, Li H, et al. D-dimer level for predicting the in-hospital mortality in liver cirrhosis: A retrospective study. Exp Ther Med. 2017;13(1):285-289.https://doi.org/10.3892/etm.2016.3930 DOI: https://doi.org/10.3892/etm.2016.3930
  11. Child CG, Turcotte JG. Surgery and portal hypertension. Major Probl Clin Surg 1964;1:1-85.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/4950264/
  12. Wiesner R, Edwards E, Freeman R, et al. Model for end-stage liver disease (MELD) and allocation of donor livers. Gastroenterology 2003; 124(1):91-96.https://doi.org/10.1053/gast.2003.50016 DOI: https://doi.org/10.1053/gast.2003.50016
  13. El-Sayed R, El-Karaksy H, El-Raziky M, et al. Assessment of coagulation and fibrinolysis in children with chronic liver disease. Blood Coagul Fibrinolysis 2013; 24(2):113-117.https://doi.org/10.1097/MBC.0b013e3283569297 DOI: https://doi.org/10.1097/MBC.0b013e3283569297
  14. Cong YL, Wei YX, Zhang LW, Yin ZJ, Bai J. The relationship between hemostatic changes in liver cirrhosis patients with different degrees of liver lesions in reference to Child-Pugh scores. Zhonghua Gan Zang Bing Za Zhi. 2005;13(1):31-34. Chinese.https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15670488/
  15. Violi F, Ferro D, Basili S, et al. Association between low-grade disseminated intravascular coagulation and endotoxemia in patients with liver cirrhosis. Gastroenterology 1995;109(2):531-539.https://doi.org/10.1016/0016-5085(95)90342-9 DOI: https://doi.org/10.1016/0016-5085(95)90342-9
  16. Primignani M, Dell'Era A, Bucciarelli P, et al. High-D-dimer plasma levels predict poor outcome in esophageal variceal bleeding. Dig Liver Dis 2008; 40(11):874-881.https://doi.org/10.1016/j.dld.2008.01.010 DOI: https://doi.org/10.1016/j.dld.2008.01.010
  17. Kalra A, Wedd JP, Biggins SW. Changing prioritization for transplantation: MELD-Na, hepatocellular carcinoma exceptions, and more. Curr Opin Organ Transplant 2016; 21(2):120-126.https://doi.org/10.1097/MOT.0000000000000281 DOI: https://doi.org/10.1097/MOT.0000000000000281
  18. Agarwal S, Joyner KA Jr, Swaim MW. Ascites fluid as a possible origin for hyperfibrinolysis in advanced liver disease. Am J Gastroenterol. 2000;95(11):3218-3224. https://doi.org/10.1111/j.1572-0241.2000.03299.x DOI: https://doi.org/10.1111/j.1572-0241.2000.03299.x
  19. Lisman T, Leebeek FW, Mosnier LO, et al. Thrombin-activatable fibrinolysis inhibitor deficiency in cirrhosis is not associated with increased plasma fibrinolysis. Gastroenterology. 2001; 121(1):131-139.https://doi.org/10.1053/gast.2001.25481 DOI: https://doi.org/10.1053/gast.2001.25481
  20. Colucci M, Binetti BM, Branca MG, et al. Deficiency of thrombin activatable fibrinolysis inhibitor in cirrhosis is associated with increased plasma fibrinolysis. Hepatology 2003; 38(1):230-237.https://doi.org/10.1053/jhep.2003.50277 DOI: https://doi.org/10.1053/jhep.2003.50277
  21. Romanelli R, Cellai A, Lami D, et al. D-dimer and fibrinolytic activity in patients with decompensated liver cirrhosis. Digest Liver Dis 2015; 47: e33. https://doi.org/10.5114/ceh.2021.105915 DOI: https://doi.org/10.1016/j.dld.2015.01.073
  22. Wesam AI, Abdelhakam S, Helmy A, et al. Evaluation of plasma D-dimer level in patients with chronic liver disease. Researcher 2011; 3: 13-18.
  23. Weiyi X, Baode C, Qing X. The application of plasma D-dimer in the diagnosis of spontaneous peritonitis in cirrhotic patients with ascites. Int J Lab Med 2014; 21: 2883-2884.
  24. European Association for the Study of the Liver. EASL clinical practice guidelines on the management of ascites, spontaneous bacterial peritonitis, and hepatorenal syndrome in cirrhosis. J Hepatol 2010; 53: 397-417.https://doi.org/10.1016/j.jhep.2010.05.004 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jhep.2010.05.004
  25. Komolafe O, Roberts D, Freeman SC, et al. Antibiotic prophylaxis to prevent spontaneous bacterial peritonitis in people with liver cirrhosis: a network meta-analysis. Cochrane Database Syst Rev 2020;1(1):CD013125.https://doi.org/10.1002/14651858.CD013125.pub2 DOI: https://doi.org/10.1002/14651858.CD013125.pub2