Архиви на јавното здравје

Том. 15 Бр. 1 (2023): Архиви на јавно здравје
Клинички истражувања

Влијанието на вакциналниот статус и бројот на дози на тежината на клиничката слика и смртноста од COVID-19

Online First (English) pdf 71-83 (English)
  • Ивица Димитров,
  • Дарко Саздов
Ивица Димитров
Клиничка болница Аџибадем Скопје, Оддел за анестезија и интензивно лекување, Република Северна Македонија
Дарко Саздов
Клиничка болница Аџибадем Скопје, Оддел за анестезија и интензивно лекување, Република Северна Македонија
ДОИ: https://doi.org/10.3889/aph.2023.6098

Објавено 2023-06-30

Клучни зборови

  • вакцинација,
  • бустер,
  • COVID-19

Како да се цитира

1.
Димитров И, Саздов Д. Влијанието на вакциналниот статус и бројот на дози на тежината на клиничката слика и смртноста од COVID-19. Arch Pub Health [Internet]. 2023 Jun. 30 [cited 2024 Jul. 16];15(1):71-83. Available from: https://id-press.eu/aph/article/view/6098

Авторско право(c) 2023 Ivica Dimitrov, Darko Sazdov

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Апстракт

COVID-19 како инфективно заболување за првпат се појави во декември 2019 година, а првите заразени беа во градот Вухан, област Хубеи во Н.Р.Кина. Болеста доби пандемиски карактер и за брзо доведе до 48.539.872 заразени луѓе и предизвика 1.232.791 смртни случаи во 215 земји во светот, доведувајќи до глобален здравствен и економски колапс на светското население. На 11 март 2020 година Светската здравствена организација прогласи COVID-19 пандемија. SARS-CoV-2 (тешка форма наакутен респираторен синдром коронавирус 2) како предизвикувач на COVID-19 претставува корона вирус кој што исто како и останатите два корона вируси MERS-CoV и SARS-CoV-1 се одговорни за предизвикување на акутни респираторни инфекции кои се многу контагиозни по природа и доведуваат до висок морталитет. Пандемискиот карактер на болеста, високиот морбидитет, морталитет и долгата рехабилитација доведоа до масовно производство на вакцини со цел превенирање и спречување на инфекција со SARS-CoV-2 вирусот,намалување на морбидитетот и морталитетот, особено кај ранливата популација со имунокомпромитираност и имунодефицит. Целта на оваа студија беше да се испита поврзаноста помеѓу вакциналниот статус и бројот на примени дози против COVID-19 и тежината на болеста, должината на болничкиот престој и смртноста. Материјали и методи: Во оваа студија беа вклучени 230  пациенти од машки и женски пол, кои беа третирани во Covid центарот при Инфективниот оддел на Клиничката болница Аџибадем Систина во периодот од март 2021 година до февруари 2022 година. Пациентите беа поделени во две групи според вакциналниот статус. Податоци за демографските карактеристики, коморбидитетите, вакцинацијата, бројот на примени дози, типот на кислородна и вентилаторна поддршка, должината на престој во болница, исходот од лекувањето беа следени и забележани. Резултати: Во студијата учествуваа 230 хоспитализирани COVID-19 позитивни пациенти. Вакцинирани беа50,4% од хоспитализираните, од кои 86,2% примиле две дози, 11,2% примиле една и 2,6% примиле три дози вакцини. Беше регистрирана значајна поврзаност помеѓу смртоносниот исход и вакцинацијата (PearsonChi-square: 5.32523, p=.0210), поврзаноста со бројот на дози на вакцинацијата (PearsonChi-square: 7.66262, p=.0435), поврзаноста со типот на вентилација (PearsonChi-square: 177.399, df=3, p=0.000), и поврзаноста со присуството на коморбидитети (3.90770, p=.0480). Заклучок: Вакциналниот статус и бројот на примени дози во нашата студија покажа значителен заштитен ефект за развој на тежок облик на болеста и летален исход.

Online First (English) pdf 71-83 (English)

Downloads

Download data is not yet available.

Референци

  1. Khan M, Adil SF, Alkhathlan HZ, Tahir MN, Saif S, Khan M, Khan ST. COVID-19: A Global Challenge with Old History, Epidemiology and Progress So Far. Molecules. 2020 Dec 23;26(1):39. doi: 10.3390/molecules26010039. DOI: https://doi.org/10.3390/molecules26010039
  2. Jain U. Effect of COVID-19 on the Organs. Cureus 2020;12:e9540. doi: 10.7759/cureus.9540. DOI: https://doi.org/10.7759/cureus.9540
  3. Maximiano Sousa F, Roelens M, Fricker B, Thiabaud A, Iten A, Cusini A,et al. Risk factors for severe outcomes for COVID-19 patients hospitalised in Switzerland during the first pandemic wave, February to August 2020: prospective observational cohort study. Swiss Med Wkly. 2021;151:w20547. doi: 10.4414/smw.2021.20547. DOI: https://doi.org/10.4414/smw.2021.20547
  4. Mohammed I, Nauman A, Paul P, Ganesan S, Chen KH, Jalil SMS, et al. The efficacy and effectiveness of the COVID-19 vaccines in reducing infection, severity, hospitalization, and mortality: a systematic review. Hum Vaccin Immunother. 2022 Dec 31;18(1):2027160.. doi: 10.1080/21645515.2022.2027160. DOI: https://doi.org/10.1080/21645515.2022.2027160
  5. Huang YZ, Kuan CC. Vaccination to reduce severe COVID-19 and mortality in COVID-19 patients: A systematic review and meta-analysis. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2022; 26:1770–1776. doi: 10.26355/eurrev_202203_28248.
  6. Gravelle TB, Phillips JB, Reifler J, Scotto TJ. Estimating the size of “anti-vax” and vaccine hesitant populations in the US, UK, and Canada: Comparative latent class modeling of vaccine attitudes. Hum. Vaccines Immunother 2022; 18:2008214. doi: 10.1080/21645515.2021.2008214. DOI: https://doi.org/10.1080/21645515.2021.2008214
  7. World Health Organization. The COVID-19 candidate vaccine landscape (2021). Available at: https://www.who.int/publications/m/item/draft-landscape-of-covid-19-candidate-vaccines.
  8. Food and Drug Administration. COVID-19 Vaccines Authorized for Emergency Use- Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine. Available at: https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/pfizer-biontech-covid-19-vaccine.
  9. Food and Drug Administration. COVID-19 Vaccines Authorized for Emergency Use-Moderna COVID-19Vaccine (2020). Available at: https://www.fda.gov/emergency-preparedness-and-response/coronavirus-disease-2019-covid-19/moderna-covid-19-vaccine.
  10. Medicines and Healthcare products Regulatory Agency. UK medicines regulator gives approval for first UK COVID-19 vaccine (2020). Available at: https://www.gov.uk/government/news/uk-medicines-regulator-gives-approval-for-first-uk-covid-19-vaccine
  11. Medicines and Healthcare products Regulatory Agency. Oxford University/AstraZeneca COVID-19 vaccine approved (2020). Available at:https://www.gov.uk/government/news/oxford-universityastrazeneca-covid-19-vaccine-approved.
  12. European Medicines Agency. EMA recommends first COVID-19 vaccine for authorisation in the EU (2020).Available at: https://www.ema.europa.eu/en/news/ema-recommends-first-covid-19-vaccine-authorisation-eu.
  13. Russian Direct Investment Fund. Sputnik V authorized in 26 countries (2021). Available at:https://sputnikvaccine.com/newsroom/pressreleases/sputnik-v-authorized-in-26-countries.
  14. European Medicines Agency. EMA recommends COVID-19 Vaccine Moderna for authorisation in the EU (2021). Available at: https://www.ema.europa.eu/en/news/ema-recommends-covid-19-vaccine-moderna-authorisation-eu.
  15. Coronavirus Today. COVID-19 VACCINES (2021). Available at: https://www.coronavirustoday.com/covid-19-vaccines.
  16. He Q, Mao Q, Zhang J, Bian L, Gao F, Wang J, et al. COVID-19 Vaccines: Current understanding on immunogenicity, safety, and further considerations. Front Immunol 2021;12:669339, doi:10.3389/fimmu.2021.669339 DOI: https://doi.org/10.3389/fimmu.2021.669339
  17. Fiolet T, Kherabi Y, MacDonald CJ, Ghosn J, Peiffer-Smadja N. Comparing COVID-19 vaccines for their characteristics, efficacy and effectiveness against SARS-CoV-2 and variants of concern: a narrative review. Clinical Microbiology and Infection 2022; 28(2):202-21 DOI: https://doi.org/10.1016/j.cmi.2021.10.005
  18. Patel MK, Bergeri I, Bresee JS, Cowling BJ, Crowcroft NS, Fahmy K, et al. Evaluation of post-introduction COVID-19 vaccine effectiveness: Summary of interim guidance of the World Health Organization. Vaccine 2021; 39(30):4013-4024. doi: 10.1016/j.vaccine.2021.05.099. . DOI: https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2021.05.099
  19. Ruiz-Giardin JM, Rivilla M, Mesa N, Morales A, Rivas L, Izquierdo A, et al. FUENCOVID Group. Comparative study of vaccinated and unvaccinated hospitalised patients: A retrospective population study of 500 hospitalised patients with SARS-CoV-2 infection in a spanish population of 220,000 inhabitants. Viruses 2022;14(10):2284. doi: 10.3390/v14102284. DOI: https://doi.org/10.3390/v14102284
  20. Papaioannou O, Karampitsakos T, Tsiri P, Sotiropoulou V, Koulousousa E, Tasiopoulos P, et al. Clinical outcomes in vaccinated and unvaccinated patients with COVID-19: a population-based analysis. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2022 Oct;26(20):7705-7712. doi: 10.26355/eurrev_202210_30047 DOI: https://doi.org/10.1183/13993003.congress-2022.2571
  21. Grasselli G, Zanella A, Carlesso E, et al. Association of COVID-19 vaccinations with intensive care unit admissions and outcome of critically ill patients with COVID-19 pneumonia in Lombardy, Italy. JAMA Netw Open 2022; 5(10):e2238871. doi:10.1001/jamanetworkopen.2022.38871 DOI: https://doi.org/10.1001/jamanetworkopen.2022.38871
  22. Whittaker R, Bråthen Kristofferson A, Valcarcel Salamanca B, Seppälä E, Golestani K, Kvåle R, et al. Length of hospital stay and risk of intensive care admission and in-hospital death among COVID-19 patients in Norway: a register-based cohort study comparing patients fully vaccinated with an mRNA vaccine to unvaccinated patients. Clin Microbiol Infect 2022; 28(6):871-878. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cmi.2022.01.033
  23. Samara AA, Boutlas S, Janho MB, Gourgoulianis KI, Sotiriou S. COVID-19 severity and mortality after vaccination against SARS-CoV-2 in Central Greece. J Pers Med 2022; 12(9):1423. doi: 10.3390/jpm12091423. DOI: https://doi.org/10.3390/jpm12091423
  24. Gao YD, Ding M, Dong X, Zhang JJ, Kursat Azkur A, Azkur D, et al. Risk factors for severe and critically ill COVID-19 patients: A review. Allergy 2021;76(2):428-455. doi: 10.1111/all.14657. DOI: https://doi.org/10.1111/all.14657
  25. Dessie ZG, Zewotir T. Mortality-related risk factors of COVID-19: a systematic review and meta-analysis of 42 studies and 423,117 patients. BMC Infect Dis 2021;21(1):855. doi: 10.1186/s12879-021-06536-3. DOI: https://doi.org/10.1186/s12879-021-06536-3
  26. Izcovich A, Ragusa MA, Tortosa F, Lavena Marzio MA, Agnoletti C, Bengolea A, et al. Prognostic factors for severity and mortality in patients infected with COVID-19: A systematic review. PLoS One. 2020;15(11):e0241955. doi: 10.1371/journal.pone.0241955. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0241955
  27. Verma M, Sharma S, Kumar A, Hakim A, Bhansali S, Meena R. Comorbidities and vaccination status of COVID-19 all-cause mortality at a tertiary care center of Western India. Cureus. 2022;14(1):e21721. doi: 10.7759/cureus.21721. DOI: https://doi.org/10.7759/cureus.21721
  28. Motos A, López-Gavín A, Riera J, Ceccato A, Fernández-Barat L, Bermejo-Martin JF, et al; CIBERESUCICOVID Project (COV20/00110, ISCIII). Higher frequency of comorbidities in fully vaccinated patients admitted to the ICU due to severe COVID-19: a prospective, multicentre, observational study. Eur Respir J. 2022;59(2):2102275. doi: 10.1183/13993003.02275-2021. DOI: https://doi.org/10.1164/ajrccm-conference.2022.205.1_MeetingAbstracts.A2956
  29. Brosh-Nissimov T, Orenbuch-Harroch E, Chowers M, Elbaz M, Nesher L, Stein M, et al. BNT162b2 vaccine breakthrough: clinical characteristics of 152 fully vaccinated hospitalized COVID-19 patients in Israel. Clin Microbiol Infect 202127(11):1652-1657. doi: 10.1016/j.cmi.2021.06.036. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cmi.2021.06.036
  30. Sieurin J, Brandén G, Magnusson C, Hergens MP, Kosidou K. A population-based cohort study of sex and risk of severe outcomes in covid-19. European Journal of Epidemiology. 2022:1-1. DOI: https://doi.org/10.1007/s10654-022-00919-9
  31. Intawong K, Chariyalertsak S, Chalom K, Wonghirundecha T, Kowatcharakul W, Ayood P, et al. Reduction in severity and mortality in COVID-19 patients owing to heterologous third and fourth-dose vaccines during the periods of delta and omicron predominance in Thailand. International Journal of Infectious Diseases. 2023;126:31-8 DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijid.2022.11.006
  32. Mayr FB, Talisa VB, Shaikh O, Yende S, Butt AA. Effectiveness of homologous or heterologous Covid-19 boosters in veterans. New England Journal of Medicine. 2022; 386(14):1375-7. DOI: https://doi.org/10.1056/NEJMc2200415