Архиви на јавното здравје

Том. 14 Бр. 1 (2022): Архиви на јавно здравје
Орално здравје

Проценка на оралното здравје кај геријатриски пациенти

OnlineFirst (English) pdf 114-125 (English)
  • Анета Мијоска,
  • Гордана Ковачевска,
  • Сашо Јовановски,
  • Емилија Бајрактарова-Валјакова,
  • Благоја Даштевски,
  • Марјан Петков,
  • Ефка Забокова-Билбилова,
  • Даниела Србиноска,
  • Весна Трпевска
Анета Мијоска
Faculty of Dental Medicine, Department for Prosthodontics, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje, Republic of North Macedonia
Био
Гордана Ковачевска
Faculty of Dental Medicine, Department for Prosthodontics, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje, Republic of North Macedonia
Сашо Јовановски
Faculty of Dental Medicine, Department for Prosthodontics, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje, Republic of North Macedonia
Емилија Бајрактарова-Валјакова
Faculty of Dental Medicine, Department for Prosthodontics, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje, Republic of North Macedonia
Био
Благоја Даштевски
Faculty of Dental Medicine, Department for Prosthodontics, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje, Republic of North Macedonia
Био
Марјан Петков
Faculty of Dental Medicine, Department for Prosthodontics, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje, Republic of North Macedonia
Био
Ефка Забокова-Билбилова
Faculty of Dental Medicine, Department of Children and Preventive Dental Medicine, Ss. Cyril and Methodius University in Skopje, Republic of North Macedonia
Био
Даниела Србиноска
University Dental Clinical Center "St. Panteleimon ”Skopje
Био
Весна Трпевска
University Dental Clinical Center "St. Panteleimon ”Skopje
Био
ДОИ: https://doi.org/10.3889/aph.2022.6023

Објавено 2022-06-23

Клучни зборови

  • геријатрија,
  • орално здравје,
  • меки орални ткива,
  • скрининг

Како да се цитира

1.
Мијоска А, Ковачевска Г, Јовановски С, Бајрактарова-Валјакова Е, Даштевски Б, Петков М, Забокова-Билбилова Е, Србиноска Д, Трпевска В. Проценка на оралното здравје кај геријатриски пациенти. Arch Pub Health [Internet]. 2022 Jun. 23 [cited 2024 Jul. 16];14(1). Available from: https://id-press.eu/aph/article/view/6023

Авторско право(c) 2021 Aneta Mijoska, Gordana Kovachevska, Sasho Jovanovski, Емилија Бајрактарова-Валјакова, Vesna Jurukovska Sotarovska, Blagoja Dastevski, Marjan Petkov, Efka Zabokova-Bilbilova, Daniela Srbinovska, Vesna Trpevska

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

Апстракт

Геријатриската популација во  Македонија претставува специфична група која има потреба од континуирана евалуација на нивното орално здравје. Според податоците на СЗО во 2010 година, 12 % од населението во Македонија било на возраст 65+ години. Стареењето е процес со различни специфични промени во сите системи и органи, вклучувајќи го и орофацијалниот систем. Најчестите состојби поврзани со возраста кај геријатриската популација се губење на забите, пародонтопатија, преканцерозни лезии и орални карциноми, ксеростомија, ресорпција на резидуалниот алвеоларен гребен и целокупна дисфункција на орофацијалниот систем. Големо е влијанието на извршената протетичка терапија кај геријатриските пациенти врз нивното целокупно и општо здравје. Целта на оваа студија беше да се процени состојбата на меките ткива кај геријатриските пациенти, особено кај пациентите со протетички третмани, нивното орално здравје и влијанието на оралното здравје врз квалитетот на животот. Материјал и методи: Спроведовме опсервациона студија на пресек кај геријатриските пациенти, а геријатрискиот индекс за проценка на оралното здравје (GOHAI) беше употребен за да се изврши евалуација  на нивното орално здравје и влијанието на оралните состојби и извршениот дентален третман врз квалитетот на животот. Резултати: Испитаниците со просечна возраст од 72,88 години пријавиле повеќе општи и системски заболувања, а главните фактори на ризик за промените на оралната мукоза биле пушењето и пиењето алкохол. Вкупна анодонција е забележана кај 37,5% од испитаниците и делумна анодонција кај 62,5%. Просечниот период на носење протези изнесуваше 7,8 години. Вкупната оценка за квалитетот на животот и оралното здравје на испитаниците варираше во интервалот 1,93 ± 0,65, а просечната вредност кај субјектите со протетички конструкции за p> 0,05 (p = 0,19) беше нешто повисока во однос на субјектите без било каква протетичка изработка. Заклучок: Резултатот на GOHAI-12 во студијата имаше ниска вредност, помалку од 50 што покажа дека испитаниците беа со слабо орално здравје. Според резултатите од самооценувањето, имаше слаба до умерена перцепција за нивното оралното здравје. Потребен е интегриран пристап за да се постигне критично позитивно ниво на општото и оралното здравје кај геријатриските пациенти.

OnlineFirst (English) pdf 114-125 (English)

Downloads

Download data is not yet available.

Референци

  1. Статистички преглед: население и социјални статистики. Социјална заштита на деца, млади и воздрасни лица во Република Македонија, 2008-2009. Државен завод за сатистика на Р. Македонија, октомври 2009.
  2. WorldHealthOrganization. Active Ageing: a Policy Framework. Geneva, Switzerland: WHO; 2002.
  3. Nikolovska J, Korunoska-Stevkovska V, Mijoska A, Popovska L. Prosthodontics status and treatment needs among the elderly in the Republic of Macedonia. Open Access Maced J Med Sci 2018;15;6(5):874-878. DOI: https://doi.org/10.3889/oamjms.2018.190
  4. Guiglia R, Musciotto A, Compilato D, Procaccini M, Lo Russo L, Ciavarella D, et l. Aging and oral health: effects in hard and soft tissues. Curr Pharm Des. 2010;16(6):619-30. DOI: https://doi.org/10.2174/138161210790883813
  5. Sapurikj M, Tozija F. Oral health strategy for elderly people over 65 years – public health priority in the Republic of Macedonia. Archives of public health. 2011; 3, (1): 54-61.
  6. Diz P, Meleti M, Diniz-Freitas M, Vescovi P, Warnakulasuriy S, Johnson NW, Kerr AR. Oral and pharyngeal cancer in Europe: Incidence mortality and trends as presented to the Global Oral Cancer Forum. Translational Research in Oral Oncology. 2017; (2): 1-13. DOI: https://doi.org/10.1177/2057178X17701517
  7. FerlayJ, Steliarova-FoucherE, Lortet-TieulentJ, Rosso S, Coebergh JWW, Comber H, et al. Cancer incidence and mortality patterns in Europe: Estimates for 40 countries in 2012. European Journal of Cancer 2013; 49: 1374–1403. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ejca.2012.12.027
  8. Boyle P, Ferlay J. Cancer incidence and mortality in Europe, 2004. Ann Oncol 2005; 16(3):481–488 DOI: https://doi.org/10.1093/annonc/mdi098
  9. Sischo L, Broder HL. Oral health-related quality of life: what, why, how, and future implications. J Dent Res. 2011; 90(11):1264-70. DOI: https://doi.org/10.1177/0022034511399918
  10. Inukai M, John MT, Igarashi Y, Baba K. Association between perceived chewing ability and oral health-related quality of life in partially dentate patients. Health Qual Life Outcomes.2010; 8:118. DOI: https://doi.org/10.1186/1477-7525-8-118
  11. Cohen-Carneiro F, Souza Santos R, Rebelo MA. Quality of life-related to oral health: contribution from social factor. Cien Saude Colet. 2011; 16 (1): 1007-1015. DOI: https://doi.org/10.1590/S1413-81232011000700033
  12. Astrom AN, Ekback G, Ordell S, Unell L. Social inequality in oral health-related quality of life OHRQoL at early older age: Evidence from a prospective cohort study. Acta Odontol Scand. 2011; 69(6):334-42. DOI: https://doi.org/10.3109/00016357.2011.568965
  13. Razak PA, Richard KM, Thankachan RP, Hafiz KA, Kumar KN, Sameer KM. Geriatric Oral Health: A Review Article. J Int Oral Health 2014; 6(6):110-116.
  14. Steele JG, Sanders AE, Slade GD, Allen PF, Lahti S, Nuttall N, Spencer AJ. How do age and tooth loss affect oral health impacts and quality of life? A study comparing two national samples. Community Dent Oral Epidemiol. 2004;32:107–114. DOI: https://doi.org/10.1111/j.0301-5661.2004.00131.x
  15. McKenna G, Burke FM. Age-Related Oral Changes. Dental update-gerontology. 2010; 37: 519-523. DOI: https://doi.org/10.12968/denu.2010.37.8.519
  16. Kiefer JM, Verrips GH, Hoogstraten J. The complexity of the concept oral health related quality of life. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2011; 118: 142-144.
  17. Farias Neto A, Mestriner JW, da Fonte Porto Carreiro A. Masticatory efficiency in denture wearers with bilateral balanced occlusion and canine guidance. Braz Dent J (2010) 21(2): 165-169. DOI: https://doi.org/10.1590/S0103-64402010000200013
  18. Mack F,Mojon P,Budtz-Jørgensen Eetal.Caries and periodontal disease of the elderly in Pomerania,Germany: results of the Study of Health in Pomerania.Gerodontology. 2004; 21:27–36. DOI: https://doi.org/10.1046/j.1741-2358.2003.00001.x
  19. Soderpalm-Anderson E, So derfeldt, B,Kro-nstro ̈mM. Oral health and treatment need among older individuals living in nursing homes in Skara-borg, Vastra Gotaland, Sweden.Swed Dent J2006;30:109–115
  20. Kenig N, Nikolovska J. Assessing the psychometric characteristics of the Macedonian version of the Oral Health Impact Profile questionnaire (OHIP-MAC49). Oral health and dental management. 2012; 11(1):29-38.
  21. Zenthöfer A, Rammelsberg P, Cabrera T, Schröder J, Hassel AJ. Determinants of oral health-related quality of life of the institutionalized elderly. Psychogeriatrics. 2014; 14:247–54. DOI: https://doi.org/10.1111/psyg.12077
  22. Dolan TA. The sensitivity of the Geriatric Oral Health Assessment Index to dental care. J Dent Educ. 1997; 61(1):37-46. DOI: https://doi.org/10.1002/j.0022-0337.1997.61.1.tb03110.x
  23. Atchison KA, Dolan TA. Development of the Geriatric Oral Health Assessment Index. J Dent Educ. 1990; 54:680–7. DOI: https://doi.org/10.1002/j.0022-0337.1990.54.11.tb02481.x