Објавено 2020-12-15
Клучни зборови
- COVID-19,
- офталмолошки манифестации,
- конјунктивитис,
- трансмисија,
- превенција
Како да се цитира
Апстракт
Епидемијата на COVID-19 започна во декември 2019 година во Вухан, Кина, а пандемија беше официјално прогласена од Светската здравствена организација (СЗО) во март 2020 година. COVID-19 може да ги афектира и очите. Офталмолошките манифестации на вирусот не се толку фреквентни; преваленцијата досега изнесува околу 3%. Препознавањето на можноста за офталмолошка трансмисија и манифестација на вирусот е од сигнификантно значење за офталмолозите и здравствените работници. Најчеста офталмолошка манифестација, според објавените студии, е фоликуларен конјунктивитис, со сите симптоми и знаци на вирусен конјунктивитис. Обично е билатерален, а пациентите пројавуваат симптоми слични на аденовирусен конјунктивитис, со дискомфорт, чувство на туѓо тело, црвенило или, пак, воопшто немаат субјективни симптоми. Симптомите се поизразени кај пациенти со потешка клиничка слика на болеста. Една од опишаните неспецифични манифестации на COVID-19, како иницијална манифестација, е и кератоконјунктивитис. Влијанието на вирусот врз ретината и крвните садови не се сè уште истражени целосно. Докажано е дека COVID-19 може да се изолира од солзите или од окуларната површина, преку брис од конјунктива со PCR.Најчестиот начин на трансмисија е преку директен контакт и преку аеросоли. Очите, преку назолакрималниот систем, може да бидат влез за респираторна инфекција, а преку лакрималната жлезда може да настане и хематогено ширење на вирусот. Неопходно е навремено препознавање на офталмолошките симптоми во време на оваа пандемија, како од страна на офталмолозите, така и од другите здравствени работници, затоа што понекогаш тие може да претставуваат единствена манифестација на COVID-19, а од друга страна, тоа ќе доведе до поголема заштита и спречување на ширење на вирусот. Мерките на превенција треба да се насочени кон применување административни протоколи, персонална заштита и контрола во средината.
Downloads
Референци
2. Willcox MDP, Walsh K, Nichols JJ, Morgan PB, Jones LW. The ocular surface, coronaviruses and COVID-19. Clin Exp Optom 2020; 103: 418-424. doi:10.1111/cxo.13088
3. Mohan SV, Hemalatha M, Kopperi H, Ranjith I, Kumar AK. SARS-CoV-2 in environmental perspective: Occurrence, persistence, surveillance, inactivation and challenges. Chem Eng J 2021;405:126893. Published online 2020 Sep 4. doi:10.1016/j.cej.2020.126893
4. Ho D, Low R, Tong L, Gupta V, Veeraraghavan A, Agrawal R.COVID-19 and the Ocular Surface: A Review of Transmission and Manifestations. Ocular Immunology and Inflammation 2020; 28(5): 726-734. doi: 10.1080/09273948.2020.1772313
5. Hu K, Patel J, Patel BC. Ophthalmic Manifestations Of Coronavirus (COVID-19) [Updated 2020 Aug 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556093/
6. Olivia Li J-P, Chiu Lam DS, Chen Y, Wei Ting DS. Novel Coronavirus disease 2019 (COVID-19): The importance of recognising possible early ocular manifestation and using protective eyewear. Br J Ophthalmol 2020;104: 297-298.
7. Dockery DM, Rowe SG, Murphy MA, Krzystolik MG. The Ocular Manifestations and Transmission of COVID-19: Recommendations for Prevention. J Emerg Med 2020;59(1):137-140. doi: 10.1016/j.jemermed.2020.04.060
8. Hoenig LJ. The eye and COVID-19 pandemic. Clinics in dermatology 2020;38(4): 506. https://doi.org/10.1016/j.clindermatol.2020.03.013
10. AmestyMA, Alió del BarrioJL, Alió JL. COVID-19 disease and ophthalmology: An update. Ophthalmol Ther 2020; 9: 415- 426. https://doi.org/10.1007/s40123-020-00260-y
11. Ali MJ. The SARS-CoV-2, tears, and ocular surface debate: What we know and what we need to know. Indian J Ophthalmol 2020;68:1245-6.
12. Wu P, Duan F, Luo C, Liu Q, Qu X, Liang L, Wu K. Characteristics of ocular findings of patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in Hubei Province, China. JAMA Ophthalmol 2020;138(5):575–578. doi:10.1001/jamaophthalmol.2020.1291
13. Chen L, Liu M, Zhang Z, Qiao K, Huang T, Chen M, et al. Ocular manifestations of a hospitalized patient with confirmed 2019 novel coronavirus disease. Br J Ophthalmol 2020; 104:748–751. doi: 10.1136/bjophthalmol-2020-316304
14. Guan W-J , Ni Z-Y , Hu Y , Liang W-H, Ou C-Q , Jian-Xing He J-X , et al. Clinical characteristics of Coronavirus disease 2019 in China. N Engl J Med, 2020;382(18):1708-1720. doi: 10.1056/NEJMoa2002032
15. Hong N, Yu W, Xia J, ShenY, Yap M, Han W. Evaluation of ocular symptoms and tropism of SARS-CoV-2 in patients confirmed with COVID-19. Acta Ophthalmol 2020; 98: e649–e655. doi:10.1111/aos.14445
16. Salducci M, La Torre G. COVID-19 emergency in the cruise’s ship: a case report of conjunctivitis. Clin Ter 2020; 171(3): e189–91. doi:10.7417/CT.2020.2212
17. Gharebaghi R, Moshirfar M, Desuatels J, Parvizi M, Daryabari S-H, Heidary F, COVID-19: Preliminary Clinical Guidelines for Ophthalmology Practices. Med Hypothesis Discov Innov Ophthalmo 2019; 9(2): 149-158.
18. Güemes-VillahoN, Burgos‐Blasco B, Arribi-Vilela A, Arriola-Villalobos P, Rico-Luna CM, Cuiña‐Sardiña R, et al. Detecting SARS‐CoV‐2 RNA in conjunctival secretions: Is it a valuable diagnostic method of COVID‐19? J Med Virol 2020; 1– 6. https://doi.org/10.1002/jmv.26219
19. Seah IYJ, Anderson DE, Kang AEZ, Wang L, Rao P, Young BE, et al. Assessing viral shedding and infectivity of tears in coronavirus disease 2019 (COVID-19) patients. Ophthalmol 2020. doi: 10.1016/j.ophtha.2020.03.026
20. Lawrenson JG, Buckley RJ. COVID‐19 and the eye. Ophthalmic Physiol Opt 2020; 40: 383– 388. https://doi.org/10.1111/opo.12708
21. Olivares-de Emparan JP, Sardi-Correa C, López-Ulloa JA, Viteri-Soria J, Penniecook JA. Jimenez-Román J, Lansingh VC. COVID-19 and the eye: how much do we really know? A best evidence review. Arq Bras Oftalmol 2020; 83(3):250-61.