Том. 12 Бр. 3 (2020): Архиви на јавно здравје
Клинички истражувања

Проценка на остеопорозата и појава на вертебрални фрактури кај постменопаузни пациентки со ревматоиден артритис третирани со мали дози на гликокортикоиди

Маја Бојаџиовска
Универзитетска клиника за ревматологија; Медицински факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Петар Дејанов
2Универзитетска клиника за нефрологија; Медицински факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Ирена Кафеџиска
Универзитетска клиника за ревматологија; Медицински факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Мимоза Николовска-Котевска
Универзитетска клиника за ревматологија; Медицински факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Анжелика Караџова-Стојаноска
University Clinic for Rheumatology; Faculty of Medicine, Ss. Cyril and Methodius University, Skopje
Виктор Исјановски
Психијатриска болница „Скопје”, Медицински факултет, Универзитет„Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Саша Јовановска- Мишевска
Универзитетска клиника за ендокринологија; Медицински факултет, Универзитет„Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Филип Гучев
Универзитетска клиника за ревматологија; Медицински факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Игор Исјановски
Универзитетска клиника за очни болести; Медицински факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј”, Скопје
Елена Цуракова-Ристовска
Универзитетска клиника за гастроентерохепатологија; Медицински факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј”, Скопје

Објавено 2020-12-15

Клучни зборови

  • вертебрални фрактури,
  • ревматоиден артрит,
  • гликокортикоиди,
  • остеопороза

Како да се цитира

1.
Бојаџиовска М, Дејанов П, Кафеџиска И, Николовска-Котевска М, Караџова-Стојаноска А, Исјановски В, Јовановска- Мишевска С, Гучев Ф, Исјановски И, Цуракова-Ристовска Е. Проценка на остеопорозата и појава на вертебрални фрактури кај постменопаузни пациентки со ревматоиден артритис третирани со мали дози на гликокортикоиди. Arch Pub Health [Internet]. 2020 Dec. 15 [cited 2024 Jul. 16];12(3):53-60. Available from: https://id-press.eu/aph/article/view/5608

Апстракт

Остеопорозата (OP) е сериозна вонзглобна манифестација која се јавува кај пацинетки со ревматоиден артритис (RA). Еден од ризик-факторите претставува долготрајната примена на гликокортикоиди (GC). Остеопорозата заедно со зголемениот ризик од вертебрални (VF) и невертебрални фрактури (non-VF) има негативно влијание врз квалитетот на живот кај пациентките со ревматоиден артритис.  Целта на трудот беше да се детектира  појавата на  OP и VF  кај постменопаузни пациентки со RА и нивната поврзаност со долготрајната примена на мали дози гликокортикоиди. Материјал и методи: Беа анализирани 46 пациентки. Кај сите беше направенo снимање за евалуација на остеопороза со апарат за двојно-енергетска x-зрачна aпсорпциометрија - DXA скен, “Lunar iDXA”, производство на GE, со вграден софтвер за проценка на VF, VFA (Vertebral Fracture Assessment). Резултати: Вредностите на коскениот минерален дензитет (BMD) беа сигнификантно помали во групата која примала гликокортикоиди. Според VFA, кај 37,0% од пациентките беше регистрирана фрактурa од среден степен, кај 19,6% леснa фрактурa, a  тешка фрактура беше регистрирана кај три пациентки (6,5%). Заклучок: Кај постменопаузните пациентки со RA кои примаа терапија со GC беше регистрирана  почеста појава на OP како и VF споредено со останатата група пациентки со ревматоиден артритис. Кај сите пациенки со RA во менопауза,  потребно е навремено детектирање и третман на остеопорозата и превенирање на нејзините компликации.

Downloads

Download data is not yet available.

Референци

  1. Coulson KA, Reed G, Gilliam BE, Kremer JM, Pepmueller PH. Factors influencing fracture risk, T score, and management of osteoporosis in patients with rheumatoid arthritis in the Consortium of Rheumatology Researchers of North America (CORRONA) registry. J Clin Rheumatol 2009;15:155–60.
  2. Gabriel SE, Michaud K. Epidemiological studies in incidence, prevalence, mortality and comorbidity of the rheumatic diseases. Arthritis Res Ther 2009;11:229.
  3. van Staa TP, Leufkens HG, Cooper C. The epidemiology of corticosteroid-induced osteoporosis: a metaanalysis. Osteoporos Int 2002;13:777-87.
  4. Pereira IA, Mota LM, Cruz BA, et al. Consensus on the management of comorbidities in patients with rheumatoid arthritis. Rev Bras Reumatol 2012;52:474-95.
  5. Lindsay R, Silverman SL, Cooper S, et al. Risk of new vertebral fracture in the year following a fracture. JAMA 2001; 285:320-3.
  6. Laan RF, van Riel PL, van de Putte LB, van Erning LJ, van Hof MA, Lemmens JA. Low-dose prednisone induces rapid reversible axial bone loss in patients with rhumatoid arthritis: A randomized, controlled study. Ann Intern Med 1993;119:963-8.
  7. Arnett FC, Edworthy SM, Bloch DA, McShane DJ, Fries JF, Cooper NS, Healey LA, Kaplan SR, Liang MH, Luthra HS, et al.The American Rheumatism Association 1987 revised criteria for the classification of rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum 1988;31:315-24.
  8. Center JR, Nguyen TV, Schneider D, Saambrock PN, Eisman JA. Mortality after all major types of osteoporotic fracture in men and women: an observational study. Lancet 1999;353:878-82.
  9. Lewiecki EM, Laster AJ. Clinical review: Clinical applications of vertebral fracture assessment by dual-energy x-ray absorptiometry. J Clin Endocrinol Metab 2006;91:4215-22.
  10. El Maghraoui A, Rezqi A, Mounach A, et al. Prevalence and risk factors of vertebral fractures in women with rheumatoid arthritis using vertebral fracture assessment. Rheumatology 2010; 49:1303-1310.
  11. El-Wakd M, Omar H.O, Abousenna H. Prevalence of silent nontraumatic vertebral fracture in rheumatoid arthritis: relation with disease duration, disease activity, corticosteroid, and hip buckling ratio. Egyptian Rheumatology and Rehabilitation 2014;41:116-121.
  12. Melton LJ 3rd, Atkinson EJ, Cooper C, O’Fallon WM, Riggs. Vertebral fractures predict subsequent fractures. Osteoporosis Int 1999; 10:214-221
  13. Delmas PD, van de Langerijt L, Watts NB, Eastell R, Genant H,Grauer A, Cahall DL. Underdiagnosis of vertebral fractures is a worldwide problem: the IMPACT Study. J Bone Miner Res 2005; 20:557–563.
  14. Center JR, Bliuc D, Nguyen TV, Eisman JA. Risk of subsequent fracture after low-trauma fracture in men and women. JAMA 2007; 297:387–394
  15. Cauley JA, Hochberg MC, Lui LY, Palermo L, Ensrud KE, HillierTA, Nevitt MC, Cummings SR. Long-term risk of incident vertebral fractures. JAMA 2007; 298:2761–2767
  16. Cooper C, O’Neill T, Silman A. The epidemiology of vertebral fractures. European Vertebral Osteoporosis Study Group. Bone 1993; 14:S89–97
  17. Fink HA, Milavetz DL, Palermo L, Nevitt MC, Cauley JA, et al. What proportion of incident radiographic vertebral deformities is clinically diagnosed and vice versa. J Bone Miner Res 2005;20:1216-1222
  18. Haugeberg G, Uhlig T, Falch JA, Halse JI, Kvien TK. Bone mineral density and frequency of osteoporosis in female patients with rheumatoid arthritis: results from 394 patients in the Oslo County rheumatoid arthritis register. Arthritis Rheum 2000;43:522-30.