Превенција на инфекции со коронавирус САРС-КоВ-2 во стоматологијата/денталната медицина
Објавено 2021-06-10
Клучни зборови
- коронавирус САРС-КоВ-2,
- епидемија,
- орално здравје,
- превенција,
- стоматолошка заштита
Како да се цитира
Авторско право(c) 2021 Лидушка Василевска, Елена Ќосевска, Тања Лековска-Стоицовска
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Апстракт
Пандемијата со COVID-19 претставува невидена глобална криза во јавното здравство. Професионалци во стоматолошки установи, стоматолошки здруженија и регулаторни тела се соочуваат со различни предизвици при обезбедувањето на стоматолошка заштита и превентива на оралното здравје на населението, а истовремено и заштита на пациентите и практичарите од здравствената закана од вирусот САРС-КоВ-2. Целта на трудот е да се изнесат досегашните наоди и ставови кои се однесуваат на информациите за епидемиолошките и клиничките карактеристики на вирусот САРС-КоВ-2 ипотребата од имплементација на протоколи за заштита на пациентите и стоматолошките практичари од здравствената закана што се наметнува од вирусот, усогласени со медицински релевантни регулативи.Материјал и методи:Беше користена литература одСветската здравствена организација (СЗО), Светската стоматолошка федерација/Светската федерација по дентална медицина (FDI - World Dental Federation), какои објавени трудови во меѓународни научни списанија, во овој релативно краток период, во која се прикажани: ажурирани епидемиолошки и сероепидемиолошки информации,преглед на мерките за одговор реализирани во земјите на ЕУ/ЕЕА, Велика Британија и земјите ширум светот иопции за одговор за да се минимизира ризикот од повторна појава на СОVID-19. Резултати:Вирусната пневмонија која се појави на 11 февруари 2020 година, СЗО ја нарече „Корона вирусна болест (СОVID19)“, додека Меѓународниот комитет за таксономија на вируси (ИКТВ) [Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV)], го предложи називот „САРС-КоВ-2“ зарадифилогенетска итаксономска анализа на овој коронавирус.Стоматолозите/докторите по дентална медицина треба да бидат запознаени со тоа како се шири САРС-КоВ-2, како да се идентификуваат пациентите со инфекција на САРС-КоВ-2 и какви мерки треба да се преземат за заштита за време на извршување на интервенцијата со цел да се спречи преносот на САРС-КоВ-2.Се препорачуваат мерки за контрола на инфекцијата што треба да ги следат стоматолозите/докторите по дентална медицина, особено ако се земе предвид фактот дека аеросолите и капките се сметаа за главни рути за ширење на САРС-КоВ-2. Доколку не се преземат вакви мерки, стоматолошката ординација може потенцијално да ги изложи пациентите на вкрстена инфекција.Заклучок:Епидемиолошката состојба насекаде во светот се менува динамично, но пациентите не треба да се остават без итна медицинска помош. Членовите на тимот за орално здравје се должни да ги ажурираат своите знаења и вештини во однос на превенција, дијагностицирање и управување со заразни заболувања кои можат да се пренесат во клинички амбиент и да се придржуваат кон стандардни мерки на претпазливост за заштита од инфекции на пациентите и самите себе.
Downloads
Референци
2. Center for Disease Control, Summary of Infection Prevention Practices in Dental Settings: Basic Expectations for Safe Care. US Department of Health and Human Services, Division of Oral Health; 2016. Available at: https://www.cdc.gov/oralhealth/infectioncontrol/guidelines/index.htm
3. U.S. Department of Health and Human Services. Food and Drug Administration; 2015. Reprocessing Medical Devices in Health Care Settings: Validation Methods and Labeling.
4. FDI Policy Statement Sustainability in Dentistry, 2017. Adopted August 2017, Madrid, Spain. Available at: https://www.fdiworlddental.org/resources/policy-statements-and-resolution...
5. Centres for Disease Control and Prevention, 2013. Updated U.S. Public Health Service guidelines for the management of occupational exposures to HIV and recommendations for post exposure prophylaxis. Available at: https://npin.cdc.gov/publication/updated-us-public-health-service-guidel...
6. Wax RS, Christian MD. Practical recommendations for critical care and anesthesiology teams caring for novel coronavirus (2019-nCoV) patients. Can J Anaesth 2020;
7. Zhou P, Yang XL, Wang XG, Hu B, Zhang L, Zhang W, et al. A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin. Nature 2020; 579: 270-273.
8. Wahba L, Jain N, Fire AZ, Shoura MJ, Artiles KL, McCoy MJ, et al. Identification of a pangolin niche for a 2019-nCoV-like coronavirus through an extensive meta-metagenomic search. Preprint from bioRxiv, 14 Feb 2020
DOI: 10.1101/2020.02.08.939660 .
9. Wang Y, Chen Y, Qin Q. Unique epidemiological and clinical features of the emerging 2019 novel coronavirus pneumonia (COVID-19) implicate special control measures. J Med Virol 2020; doi: 10.1002/jmv.25748.
10. Hoffmann M, Kleine-Weber H, Schroeder S, Krüger N, Herrler T, Erichsen S, et al. SARS-CoV-2 cell entry depends on ACE2 and TMPRSS2 and is blocked by a clinically proven protease inhibitor. Cell 2020.
11. Jiang F, Deng L, Zhang L, et al. Review of the clinical characteristics of coronavirus disease 2019 (COVID-19). J Gen Intern Med 2020; doi: 10.1007/s11606-020-05762-w.
12. Chan JF, Yuan S, Kok KH, To KK, Chu H, Yang J, et al. A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster. Lancet 2020; 395: 514-523.
13. Christiansen GJ. Covid-19: Hype? Hazard? Dental Office Implications? Clin Rep 2020; 13: 1-3.
14.WHO Coronavirus (2019-nCoV). Situation Report 13. WHO 2020.
15. Otter JA, Donskey C, Yezli S, Douthwaite S, Goldenberg SD, Weber DJ. Transmission of SARS and MERS coronaviruses and influenza virus in healthcare settings: the possible role of dry surface contamination. J Hosp Infect 2016; 92: 235e50.
16. Kwok YLA, Gralton J, McLaws ML. Face touching: a frequent habit that has implications for hand hygiene Am J Infect Control 2015; 43: 112-114.
17. Lan L, Xu D, Ye G, Xia C, Wang S, Li Y, et al. Positive RT-PCR test results in patients recovered from COVID-19. JAMA 2020: 27; doi: 10.1001/jama.2020.2783.
18. Hoffmann M, Kleine-Weber H, Schroeder S, Mü MA, Drosten C, Pö S, et al. SARS-CoV-2 cell entry depends on ACE2 and TMPRSS2 and is blocked by a clinically proven protease inhibitor. Cell 2020; doi: 10.1016/j.cell.2020.02.052.
19. Sabino-Silva R, Jardim ACG, Siqueira WL. Coronavirus COVID-19 impacts to dentistry and potential salivary diagnosis. Clin Oral Investig 2020; doi: 10.1007/s00784-020-03248-x.
20. Peng X, Xu X, Li Y, Cheng L, Zhou X, Ren B. Transmission routes of 2019-nCoV and controls in dental practice. Int J Oral Sci 2020; 12: 9.
21. Neeltje van Doremalen, Trenton Bushmaker, et al. Aerosol and surface stability of SARS-CoV-2 as compared with SARS-CoV-1. N Engl J Med 2020; doi: 10.1056/NEJMC2004973.
22. Huang C, et al.Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China. Lancet395, 497–506 (2020).
23. Guan WЈ, et al. Clinical characteristics of 2019 novel coronavirus infection in China. Preprint at https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.02.06.20020974v1 (2020).
24. Wang D, et al. Clinical characteristics of 138 hospitalized patients with 2019 novel coronavirus-infected pneumonia in Wuhan, China. JAMA. 2020;323(11):1061-1069.
25. Chan JFW, et al. A familial cluster of pneumonia associated with the 2019 novel coronavirus indicating person-to-person transmission: a study of a family cluster. Lancet 2020; 395, 514–523.
26. Li Q, et al. Early transmission dynamics in Wuhan, China, of novel coronavirus–infected pneumonia. N Engl J Med 2020 https://doi.org/10.1056/NEJMoa2001316
27. Wu F et al. A new coronavirus associated with human respiratory disease in China. Nature https://doi.org/ 10.1038/s41586-020-2008-3 (2020).
28. Zhou P et al. A pneumonia outbreak associated with a new coronavirus of probable bat origin. Nature 2020 https://doi.org/10.1038/s41586-020-2012-7 .
29. Gorbalenya AE et al. Severe acute respiratory syndrome-related coronavirus: The species and its viruses—a statement of the Coronavirus Study Group. Preprint at https://www.biorxiv.org/content/10.1101/2020.02.07.937862v1 (2020).
30. Kampf, G., Todt, D., Pfaender, S. & Steinmann, E. Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and its inactivation with biocidal agents. J Hosp Infect 2020.https://doi.org/10.1016/j.jhin.2020.01.022 (2020).
31. Chen J. Pathogenicity and transmissibility of 2019-nCoV—a quick overview and comparison with other emerging viruses. Microb Infect 2020; 22(2):69-71.
32. Cleveland JL et al. Transmission of blood-borne pathogens in US dental health care settings: 2016 update. J Am Dent Assoc 2016;147, 729–738.
33. Harrel SK& Molinari J. Aerosols and splatter in dentistry: a brief review of the literature and infection control implications. J Am Dent Assoc 2004;13: 429–437.
34. Liu L. et al. Epithelial cells lining salivary gland ducts are early target cells of severe acute respiratory syndrome coronavirus infection in the upper respiratory tracts of rhesus macaques. J Virol 2011; 85, 4025–4030.
35. Wei J. & Li Y. Airborne spread of infectious agents in the indoor environment.Am J Infect Control 2016; 44, S102–S108.
36. Larson EL, Early E, Cloonan P, Sugrue S, Parides M. An organizational climate intervention associated with increased handwashing and decreased nosocomial infections. Behav Med 2000; 26: 14-22.
37. Meng L, Hua F, Bian Z. Coronavirus disease 2019 (COVID-19): emerging and future challenges for dental and oral medicine. J Dent Res 2020; 99(5):481-487.
38. Centers for Disease Control recommendations. Available at: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/prepare/cleaningdisinfection.html?CDC_AA_refVal=https%3A%2F%2Fwww.cdc.gov%2Fcoronavirus%2F2019-ncov%2Fcommunity%2Fhome%2Fcleaning-disinfection.html.
39. COVID-19 – zasady postępowania – zalecenia Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego i Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Radiologii i Diagnostyki Obrazowej. Available at: https://pltr.pl/wp-content/uploads/2020/03/2020.03.23-COVID-zalecenia-PLTR-1-1.pdf
40. WHO recommendations. Available at: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331215/WHO-2019-nCov-IPCPPE_use-2020.1-eng.pdf.
41. Kampf G, Todt D, Pfaender S, Steinmann E. Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and its inactivation with biocidal agents. J Hosp Infect 2020; 104: 246-251.
42. Kozajda A, Bródka K, Szadkowska-Stańczyk I. Factors influencing biosafety level and lai among the staff of medical laboratories. Medycyna Pracy 2013; 64: 473-486.
43. Janowska M, Polz-Dacewicz M, Prystupa A. Wirus Ebola – przeciwnik stale nieodkryty. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012; 18: 379-382.
44. Zielińska-Jankiewicz K, Kozajda A, Szadkowska-Stańczyk I. Zawodowa ekspozycja na czynniki biologiczne i ochrona narażonych na nie pracowników w swietle nowych przepisów prawnych. Medycyna Pracy 2005; 56: 319-323.
45. Filtry HEPA – Vademecum wiedzy o filtrach HEPA, homespot.pl
46. Białoszewski D, Bocian E, Tyski S. Ozonoterapia oraz zastosowanie ozonu w dezynfekcji. Post Microbiol 2012; 51: 177-184.
47. Kuştarci A, Sümer Z, Altunbaş D, Koşum S: Bactericidal effect of KTP laser irradiation against Enterococcus faecalis compared with gaseous ozone: an ex vivo study. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 2009; 107: e73-79.
48. Huth KC, Quirling M, Maier S, Kamereck K, Alkhayer M, Paschos E. Effectiveness of ozone against endontopathogenic microorganisms in a root canal biofilm model. Int Endod J 2009; 42: 3-13.
49.https://www.gov.pl/web/koronawirus/komunikat-glownego-inspektora-sanitarnego-w-sprawie-schematu-postepowania-dla-poz-i-nisoz.
50. N95 vs FFP3 & FFP2 masks – what’s the difference? Fast Life Hacks 2020. Available at: https://fastlifehacks.com/n95-vs-ffp/.