Архиви на јавното здравје

Том. 10 Бр. 2 (2018): Архиви на јавно здравје
Јавно здравје

Преваленцijа на метаболниот синдром во Печкиот округ

pdf
  • Ардита Кервеши-Сулејмани,
  • Афердита Селманај,
  • Игор Исјановски,
  • Розалинда Исјановска
Ардита Кервеши-Сулејмани
Институт за Јавно Здравје, Приштина, Косово
Афердита Селманај
Општа Болница Пеќ, Косово
Игор Исјановски
Универзитетска Клиника за очни болести; Медицински Факултет, Универзитет „Св. Кирил и Методиј” Скопје, Република Македонијаика Северна Македонија
Розалинда Исјановска
Медицински Факултет Скопје, Универзитет ,,Св. Кирил и Методиј’’, Скопје, Република Македонија
ДОИ: https://doi.org/10.3889/aph.2018.2242

Објавено 2018-11-12

Клучни зборови

  • метаболен синдром,
  • јавно здравје,
  • обезитас,
  • преваленција

Како да се цитира

1.
Кервеши-Сулејмани А, Селманај А, Исјановски И, Исјановска Р. Преваленцijа на метаболниот синдром во Печкиот округ. Arch Pub Health [Internet]. 2018 Nov. 12 [cited 2024 Jul. 16];10(2):40-7. Available from: https://id-press.eu/aph/article/view/2242
Известување за авторско право

Апстракт

Метаболниот синдром (МС) е главен клинички и јавноздравствен предизвик во светот во пресрет на урбанизација, вишок на енергетски внес, зголемување на дебелината, седентарен (седечки) начин на живот и навики. МС ќе предизвика за 5-пати зголемување на ризикот од дијабетес мелитус тип 2 (T2DM) и 2-пати зголемување на ризикот од кардиоваскуларни болести (КВБ) во текот на следни 5 до 10 години. Цел на истражувањето е да се одреди преваленцата на метаболниот синдром  во регионот на Пеќ според критериумите на NCEP ATD III / 2001. Материјал и методи: Студија на пресек (cross sectional study) е спроведена во Општата болница во Печ, која преставува регионална болница за Печкиот округ. Примерокот се состои од 1667 пациенти во период од една година. Резултати: Кај анкетираните пациенти МС е застапен  кај 506 пациенти. Во најголем процент анкетираните го исполнуваат условот систолен крвен притисок ≥ 130 mmHg -99.4%, потоа следи дијастолен крвен притисок ≥ 85 mmH-96.4%, покачени триглицериди ≥ 1.7 mmol/L- 94.7%, обемот на половината > 88см кај  жени-94.0%, покачена гликемија ≥ 6.1mmol/L кај 80.0%, обем на половина >102см кај мажи-65.5%,  вредности на HDL <1.03mmol/L кај мажи  56.9%,  вредности на HDL <1.03mmol/L кај жени  51.5%. Просечната вредност на систолниот крвен притисок кај пациентите со МС изнесува 151.1±9.3mmHg. Просечната вредност на дијастолниот  крвен притисок кај пациентите со МС изнесува 91.0±4.7mmHg. Просечниот обем на половината на анкетираните пациентите со МС изнесува 103.6±9.2см. Просечната вредност на HDL кај пациентите со МС изнесува 1.1±0.2 mmol/L. Просечната вредност на гликемија кај пациентите со МС изнесува 6.5±0.6 mmol/. Просечната вредност на триглицериди  кај пациентите со МС изнесува 2.5±0.8 mmol/L. Најзастапена каj пациентите со МС е гојазност/обеситас – 70.8%, со прекумерна тежина  се 27.8%, и 1.4% се регистрираат нормална тежина. Заклучок: Преваленцијата на МС во Печкиот округ изнесува 30,4% и е приближно како во Хрватска 34%, и во Тетово со 28,25%, но зависи од популацијата и дефинициите што се користат. Метаболниот синдром е една од главните јавноздравствени проблеми, социоекономски проблем во целиот свет, но и во Косово истотака.

pdf

Downloads

Download data is not yet available.

Референци

  1. Borch-Johnsen K. The metabolic syndrome in a global perspective. Dan Medical Bulletin 2007; 54(2):157-159.
  2. K. G. M. M. Alberti, R. H. Eckel, S. M. Grundy et al. Harmonizing the metabolic syndrome: a joint interim statement of the international diabetes federation task force on epidemiology and prevention; National Heart, Lung, and Blood Institute; American Heart Association; World Heart Federation; International Atherosclerosis Society; International Association for the study of obesity. Circulation 2009;120(16): 1640–1645.
  3. Leslie B. Metabolic syndrome: Historical perspectives. The American Journal of the Medical Sciences 2005; 330(6): 264-268.
  4. Lam DW, LeRoith D. Metabolic Syndrome. South Dartmouth (MA): MDText.com, Inc.; 2000-.2017 . Available at https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK278936/
  5. Executive summary of the third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) expert panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (Adult Treatment Panel III). JAMA 2001; 285:2486-2497.
  6. Grundy S, Cleeman J, Daniels S, Donato K, Eckel B, Franklin B, Gordon D, Krauss R, Savage R, Smith S, Spertus J and Costa F. Diagnosis and management of the metabolic syndrome: An American Heart association/National Heart, Lung and Blood Institute Scientific Statement: Executive Summary. Circulation 2005; 112: 285-290.
  7. Desroches S, Lamarche B. The evolving definitions and increasing prevalence of the metabolic syndrome. Applied Physiology Nutrition and Metabolism 2007; 32(1): 23–32.
  8. Kolovou GD, Anagnostopoulou KK, Salpea KD, Mikhailidis DP. The prevalence of metabolic syndrome in various populations. The American Journal of the Medical Sciences 2007; 333 (6): 362–371.
  9. Ford ES. Prevalence of the metabolic syndrome defined by the International Diabetes Federation among adults in the U.S. Diabetes Care 2005; 28: 2745–2749
  10. Grundy SM. Metabolic syndrome pandemic. Arterioscler Thromb Vasc Biol 2008; 28(4):629-36.
  11. Kohro T, Furui Y, Mitsutake N, et al. The Japanese national health screening and intervention program aimed at preventing worsening of the metabolic syndrome. Int Heart J 2008; 49(2):193-203.
  12. Kolovou GD, Anagnostopoulou KK, Salpea KD, et al. The prevalence of metabolic syndrome in various populations. Am J Med Sci 2007; 333(6):362-71.
  13. Hu G, Lindstrom J, Jousilahti P, et al. The increasing prevalence of metabolic syndrome among Finnish men and women over a decade. J Clin Endocrinol Metab 2008; 93(3):832-836.
  14. Erem C, Hacihasanoglu A, Deger O, et al. Prevalence of metabolic syndrome and associated risk factors among Turkish adults: Trabzon MetS study. Endocrine 2008; 33(1):9-20.
  15. Mahadik SR, Deo SS, Mehtalia SD. Increased prevalence of metabolic syndrome in non-obese Asian Indian-an urban-rural comparison. Metab Syndr Relat Disord 2007; 5(2):142-152 .
  16. Mokan M, Galajda P, Pridavkova D, et al. Prevalence of diabetes mellitus and metabolic syndrome in Slovakia. Diabetes Res Clin Pract 2008; 81(2):238-242.
  17. Malik M, Razig SA. The prevalence of the metabolic syndrome among the multiethnic population of the United Arab Emirates: a report of a national survey. Metab Syndr Relat Disord 2008; 6(3):177-186.
  18. Rexhepi A. Metabolic syndrome of adults in the population of the region Tetova, The doctoral dissertation, Medical Faculty Tirane 2012.
  19. Athyros VG, Ganotakis ES, Bathianaki M, Monedas I, Goudevenos IA, Papageorgiou AA, Papathanasiou A, Kakafika AI, Mikhailidis DP, Elisaf M. Awareness, treatment and control of the metabolic syndrome and its components: a multicentre Greek study. Hellenic J Cardiol 2005;46:380–386.
  20. Temelkova-Kurktschiev T, Kurktschiev D, Vladimirova-Kitova L, Vaklinova I, Bonov P. High prevalence of metabolic syndrome in populations at high and low cardiovascular risk in Bulgaria Journal of Diabetology 2010; 1:2
  21. Parcalaboiu L. Prevalence of Metabolic Syndrome in an Adult Population from Targu Jiu. Applied Medical Informatics 2010; 27: 23-28.
  22. Moebus S, Hanisch J, Bramlage P, Lösch C, Hauner H, Wasem J, Jöckel K. Regional differences in the prevalence of the metabolic Syndrome in primary care practices in Germany. Dtsch Arztebl Int 2008; 105(12): 207-13;
  23. Mozumdar A, Liguori G. Persistent increase of prevalence of metabolic syndrome among U.S. Adults: NHANES III to NHANES 1999–2006. Diabetes Care 2011; 34:216–219.
  24. Lim S, Šin H, Song JH et al. Increasing prevalence of metabolic syndrome in Korea. The Korean National Health and Nutrition Examination Survey for 1998–2007. Diabetes Care 2011; 34:1323–1328.
  25. Wagner A, Haas B, Bongard V, Dallongeville J, Cottel D, Ferrières J, Arveiler D. Prevalence and trends of the metabolic syndrome in French adults: the MONALISA Study. Archives of Cardiovascular Diseases Supplements 2010; 2(1): 92–93.
  26. Kaur JA. Comprehensive review on metabolic syndrome. Cardiol Res Pract 2014; 2014: 943162.
  27. Pal S, Ellis V. The chronic effects of whey proteins on blood pressure, vascular function, and inflammatory markers in overweight individuals. Obesity 2010; 18: 1354–1359.
  28. Aguilar M, Bhuket T, Torres Sh,et al. Prevalence of the Metabolic Syndrome in the United States, 2003-2012. JAMA May 19, 2015 Volume 313, Number 19.
  29. Gündogan K, Bayram F, Capak M, Tanriverdi F, Karaman A, Ozturk A, Altunbas H, Gökce C, Kalkan A, Yazici C. Prevalence of metabolic syndrome in the Mediterranean region of Turkey: evaluation of hypertension, diabetes mellitus, obesity, and dyslipidemia. Metab Syndr Relat Disord 2009; (5):427-34.
  30. Tan AK, Dunn RA, Yen ST. Ethnic disparities in metabolic syndrome in Malaysia: an analysis by risk factors. Metab Syndr Relat Disord 2011; 9(6):441-51.
  31. Beltrán-Sánchez H, Harhay M O, Harhay MM, Elligott Sean. Prevalence and trends of Metabolic Syndrome in the adult US population, 1999–2010. J Am Coll Cardiol 2013; 20;62(8):697-703.

Најчитани трудови од истиот автор(и)